(Gambusia holbrooki)
Aile ismi: Poecilidae
Tür ismi: Gambusia holbrooki
Synonym ismi:
Gambusia affinis holbrooki
Zygonectes atrilatus
Haplochilus melanops
Gambusia modesta
Gambusia myersi
Yaygın kullanılan ismi: Doğu Sivrisinek Balığı
İngilizce ismi: Eastern Mosquitofish
Grup: İçsu balıkları
Giriş yılı: 1920 (White ve Pyke, 2009)
İlk kayıt yılı: 1975 (Balık, 1975)
Çoruh, Kura-Aras ve Yeşilırmak dışında tüm havzalardan kaydı bulunmaktadır (Kurtul, 2018; Yoğurtçuoğlu ve Ekmekçi, 2018).
Türkiye’de en yoğun dağılım kaydı Sakarya Havzasından verilmiştir. Bu havzayı Antalya, Asi Nehri ve Büyük Menderes Havzaları takip etmektedir. En düşük kayıt sayısı genellikle Türkiye’nin kuzey ve doğu kesimlerinden verilmiştir (Yoğurtçuoğlu ve Ekmekçi, 2018).
Sivrisinek ve sıtma mücadelesi için aşılama
İnsan eliyle taşıma; taşkınlar ve yapay su yolları
Kuzey Amerika’nın doğusu. Apalaş Dağlarının doğusu boyunca Miami ve New Orleans eyaletlerine kadar (Pyke, 2008).
Oldukça esnek bir habitat uyumluluğu olasa da genellikle sığ, durgun veya az akıntılı sularda ve su altı bitkilerinin yoğun olduğu kesimleri tercih ederler (Pyke, 2005; Pyke, 2008).
İstilacı
Yaygın
Çok yüksek istilacılık potansiyeline sahip bir türdür (Tarkan vd. 2017)
Girdiği ortamlardaki yerel fauna (çeşitli omurgasızlar, balıklar ve amfibiler) üzerinde ciddi olumsuz etkileri olduğu bilinmektedir. Bu etkiler genellikle saldırganlık, doğrudan avcılık (predasyon) ve habitat ve kaynaklar için rekabet şeklinde ortaya çıkmaktadır (Pyke, 2008). Türkiye özelinde bu tür ile benzer bir ekolojik nişe sahip olan endemik dişlisazancık türlerinin (Aphaniidae familyası) ve aynı habitatı paylaştığı birçok nadir amfibi türünün yüksek risk altında olduğu kabul edilebilir (Yoğurtçuoğlu, 2016; Yoğurtçuoğlu ve Ekmekçi, 2017; Yoğurtçuoğlu vd. 2020).
Bu türün bir yerden bir başka yere herhangi bir amaçla taşınması tamamen yasaklanmalıdır. Vatandaş bilimi (citizen science) veya eDNA taraması gibi erken uyarı araçlarının etkili bir şekilde kullanımı ile türün erken fark edilmesi ve mümkün olduğu ölçüde ortadan kaldırılması veya kontrol altına alınması gerekmektedir. Türün yoğun olduğu bölgelerde yerel yönetim birimleri ile iş birliği halinde türün zararları ve kontrol önlemleri konusunda farkındalık eğitimlerinin yaygınlaştırılması önerilmektedir.
Tarım ve Orman Bakanlığı
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
Beştepe Mah. Alparslan Türkeş Cad. No: 71 Yenimahalle / ANKARA
Bu web sitesi Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti ‘nin maddi desteği ile hazırlanmıştır. İçeriği tamamıyla DAI Global Austria GmbH & Co KG, Finlandiya Çevre Enstitüsü ve Çınar Mühendislik Müşavirlik A.Ş.’nin sorumluluğu altındadır. Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.